De patiënt écht kennen, dat is de mooiste kant van het vak
In de Limburgse opleidingspraktijk waar ik mijn opleiding volg, stapt een vrouw de spreekkamer binnen. Bourgondisch type, iets overgewicht, kortademig, hoge bloeddruk, droge huid en opgezette beenvaatjes. Plus: opvallend oranjekleurige onderbenen. Mijn alarm gaat af: hyperpigmentatie, dus mogelijk een vaatprobleem met cardiovasculair risico! Maar als ik even meekijk bij de praktijkondersteuner, die een enkel-arm-index maakt en bloed afneemt, zie ik dat de patiënte een tubetje bodylotion op tafel zet. Wat denk je: zelfbruiner. Ze had duidelijk geen chronisch veneuze insufficiëntie, maar ze was gewoon van tevoren enthousiast aan de slag gegaan met een zelfbruiner! We moeten er allemaal om lachen. Dat is een leuke kant van het vak.
"Ineens realiseer ik me dat ik haar al ken, in al die andere rollen. Als oppasoma, als echtgenote die haar man bijstaat, als moeder die zich zorgen maakt om haar dochter"
De patiënte die je bijblijft
Er is ook een mooie kant van het vak. Een heel mooie, namelijk dat je niet alleen de patiënt leert kennen, maar ook zijn hele omgeving. Dus je weet niet alleen waar iemand woont en hoe oud hij is, of zijn BSN. Maar je weet óók: heeft hij kleinkinderen, wat voor werk doet hij, zijn er spanningen of zaken waar hij in zijn leven al tegenaan is gelopen? Eén patiënt in het bijzonder staat me nog goed bij. Ze is een vrouw van rond de zestig. Aan het begin van dit jaar heb ik haar gezien, ze kwam niet als patiënt, maar als oma van twee kleinkinderen met verstopte neuzen en keelpijn. Een tijdje later komt ze mee met haar echtgenoot die gediagnosticeerd is met een maligniteit. Daarna zie ik haar samen met haar dochter, bij wie ook een vrij heftige diagnose is gesteld.
Een foto met meerdere lagen
Vandaag komt ze voor zichzelf, voor een uitstrijkje. Ineens realiseer ik me dat ik haar al ken, in al die andere rollen. Als oppasoma, als echtgenote die haar man bijstaat, als moeder die zich zorgen maakt om haar dochter. Het is als een foto met meerdere lagen. Omdat ik al die schakeringen ken, kan ik ook vragen: “Hoe gaat het nu écht met je?” Het wordt een lang gesprek waarin ze haar hart lucht over alles wat er speelt in haar leven. Ik zie haar emotie en ik zie ook dat dit gesprek véél belangrijker is dan dat uitstrijkje. Dat kan ook nog wel een week later.
“Dankjewel voor dit gesprek”
De week erna zie ik deze patiënte opnieuw, nu wel voor het uitstrijkje. Voor ik daaraan toekom, kijkt ze me aan en zegt: “Dankjewel dokter, voor dat gesprek. Ik heb dat echt als heel prettig ervaren en het heeft me veel gebracht.” Daar krijg ik energie van! Zo’n contact met je patiënt, daar doe je het voor. Het is totaal anders dan werken als anios in het ziekenhuis, wat ik ook heb gedaan. Door deze patiënte ervaar ik hoe waardevol het is dat je niet alleen de patiënt zelf kent, maar ook haar omgeving en andere facetten die haar leven kleuren. Het levert zoveel op. Ja, dat is echt de mooiste kant van het vak.
Sara Kuiper, eerstejaars aios Huisartsopleiding Maastricht University